Wyniki wyszukiwania w serwisie Ursynów

  • Artykuł

    Warchałowski Edward (1885-1953) Geodeta. Studiował na Uniwersytecie Mierniczym w Moskwie. Od 1921 w Warszawie, gdzie był jednym z założycieli Związku Mierniczych RP, późniejszego Stowarzyszenia Geodetów Polskich. 1933-36 rektor Politechniki Warszawskiej. W latach 1934-39 prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. Podczas okupacji brał udział w tajnym nauczaniu. W 1945 ponownie jako rektor PW przyczynił się do szybkiej odbudowy i rozbudowy tej uczelni. Od 1952 przewodniczący Komisji...

  • Artykuł

    Wańkowicz Melchior (1892-1974) Publicysta i pisarz. Żołnierz w I wojnie światowej. Założyciel i w latach 1927-39 współwłaściciel towarzystwa Wydawniczego "Rój". W 1939-58 na emigracji. 1943-46 korespondent wojenny Armii Polskiej na Wschodzie i 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. Lata 1945-58 spędził w USA. W 1964 aresztowany pod zarzutem przekazywania informacji Radiu Wolna Europa, otrzymał wyrok z zawieszeniem. Mistrz opowieści reportażowej, w której relację o faktach łączył z elementami...

  • Artykuł

    Villard de Lans Miasto we Francji położone niedaleko Grenoble. Podczas II wojny światowej mieściło się tam Liceum Polskie im. Cypriana Norwida. Profesorowie i uczniowie tej szkoły brali udział w walkach z Niemcami o wyzwolenie Francji, Belgii i Holandii. Polskie Orlęta II wojny światowej z Villard de Lans spoczywają na polskich cmentarzach wojennych w Villard de Lans, Laganhnerie, w Calvados w Vassieux en Vercors. Kopia cudownego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej została umieszczona jako...

  • Artykuł

    Teliga Leonid (1917-1970) Żeglarz, lotnik, dziennikarz. Pierwszy Polak, który odbył rejs żaglowcem dookoła świata. W styczniu 1967 wypłynął z Casablanki jachtem "Opty". Po pokonaniu Oceanu Atlantyckiego. Kanału Panamskiego, oceanów: Spokojnego, Indyjskiego i ponownie Atlantyckiego w kwietniu 1969 dotarł znów do Casablanki. Podczas rejsu ustanowił rekord samotnej żeglugi bez zawijania do portu - 165 dni.

  • Artykuł

    Teleki Pál (1879-1941) Hrabia. Węgierski polityk, geograf. Członek Węgierskiej Akademii Nauk. Od 1919 prof. Uniwersytetu w Budapeszcie. W 1920-21 premier. Zwolennik rewizji traktatu w Trianon. Od 1939 ponownie premier. Związał politycznie Niemcy z Węgrami w zamian za nabytki terytorialne kosztem Czechosłowacji (część Rusi Podkarpackiej) i Rumunii (pn. Siedmiogród). Po wybuchu II wojny światowej zachował neutralne stanowisko wobec Polski i polskich uchodźców. Na przełomie III i IV 1941...

  • Artykuł

    Świątkowski Henryk (1896-1970) Prawnik, działacz społeczno-polityczny. Od 1923 w PPS, poseł na sejm obrońca w procesach politycznych. W 1940 aresztowany przez hitlerowców. Więzień Pawiaka i Oświęcimia. Poseł do Krajowej Rady Narodowej (KRN) oraz do sejmu PRL. 1945-56 minister sprawiedliwości. W latach 1948-54 członek Komitetu Centralnego PZPR. Od 1947 prof. Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożyciel Stowarzyszenia Prawników Polskich oraz Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli.

  • Artykuł

    Szolc-Rogoziński Stefan (1861-1896) Podróżnik i badacz Kamerunu. Jako oficer rosyjskiej marynarki wojennej odbył podróż dookoła świata. Od 1873 przygotowywał się do Polskiej wyprawy do Kamerunu. Po 137 dniach żeglugi z Le Havre wyprawa w 1883 dotarła do Kamerunu, gdzie dokonała wielu odkryć geograficznych, m.in. Jez. Słoniowego (M'Bu) źródeł rzeki Meme. W 1886 wziął udział w kolejnej wyprawie do Afryki, na wyspę Fernando Po. Członek Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie.

  • Artykuł

    Szajnowicz Iwanow Jerzy (1911-1943) Polski partyzant. Z wykształcenia rolnik. Bohater narodowy Grecji. Od 1925 przebywał z matką w Grecji. Swoje polskie pochodzenie podkreślał przez dodawanie do nazwiska rodowego - nazwiska matki. Po okupacji Grecji przez wojska "osi" zgłosił się do polskich władz w Palestynie, skąd skierowano go do brytyjskich oddziałów dywersyjnych. Brał udział w wielu akcjach, m.in. sam zatopił kilka okrętów. W 1942 uwięziony przez Niemców, a następnie stracony

  • Artykuł

    Surowiecki Wawrzyniec (1769-1827) Słowianoznawca, ekonomista. 1811-12 prof. Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie, następnie do 1815 sekretarz Dyrekcji Edukacji Publicznej i do 1817 Wydziału Oświecenia. Jeden ze współorganizatorów Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1827 ufundował stypendium dla ubogich studentów UW. Stworzył pierwszy wartościowy obraz antropologicznej struktury Europy. W ekonomii zwolennik liberalnej gospodarki kapitalistycznej.

  • Artykuł

    Strzelecki Paweł Edmund (1797-1873) Podróżnik, badacz Australii. Od 1831 na emigracji w Anglii, Włoszech, Francji i Szwajcarii. W 1838 wyjechał do Australii, gdzie interesował się głównie geologią, gleboznawstwem, mineralogią i etnografią. Odkrywca złóż złota w Australii. W 1840 zdobył najwyższy szczyt Alp Australijskich i nazwał go Górą Kościuszki. W latach 1841-43 badał Tasmanię. W 1853 po powrocie do Anglii został członkiem Royal Society of London.

  • Artykuł

    Sott Kazimierz "Sokół" (1922-1944) Żołnierz Armii Krajowej, członek Szarych Szeregów i grup szturmowych AK, a także plutonu "Agat", późniejszego "Parasola". Jeden z uczestników zamachu na Kutscherę. Zginął w nurtach Wisły podczas pościgu po zakończeniu akcji.

  • Artykuł

    Stryjeńska Zofia (1894-1976) Malarka, graficzka. 1909-11 studiowała na ASP w Krakowie. Po II wojnie światowej osiadła w Paryżu. Ilustratorka utworów Kazimierza Przerwy Tetmajera, Jana Kochanowskiego, Szymona Szymonowica. Projektowała reklamy, plakaty, tkaniny i zabawki. Wykonała sześć panneuax pt. Pory Roku do Polskiego pawilonu na Międzynarodową wystawę Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu(1925), jak też polichromię domów Rynku Starego Miasta w Warszawie. Stryjeński Aleksander (1803-1875)...

  • Artykuł

    Sosnowski Oskar (1880-1939) Polski architekt i konserwator zabytków. Od 1919 prof. Politechniki Warszawskiej. W 1929 założył Zakład Architektury Polskiej na Politechnice. Nawiązywał do form historycznych (neoromantyczny kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Warszawie, 1911-23) łącząc je niekiedy z nowoczesną konstrukcją (żelbetowy kościół św. Rocha w Białymstoku 1927-39). Napisał "Powstanie, układ i cechy charakterystyczne sieci ulicznej na obszarze wielkiej Warszawy (1930), "Dzieje...

  • Artykuł

    Sęp-Sarzyński Mikołaj (1550-1581) Poeta. W jego poezji pokrewnej twórczości angielskich tzw. poetów metafizycznych i J. de Sponde'a, dominują motywy zwątpienia i refleksji nad celowością życia ludzkiego, obsesja śmierci, rozważania nad słabością człowieka "rozdwojonego w sobie", stanowiące wczesną w poezji polskiej manifestację baroku (wyd. pośmiertne ocalałej spuścizny "Rytmy albo wiersze polskie" 1601, wyd. fototypiczne 1978): liryki patriotyczne.

  • Artykuł

    Senger Marian "Cichy" (zm. 1944) Przedwojenny harcerz. Członek AK. 1 lutego 1944 uczestnik zamachu na F. Kutcherę - gen policji na dystrykt warszawski - odpowiedzialnego za masowe egzekucje ludności Warszawy. Zmarł w wyniku ran poniesionych w akcji.

  • Artykuł

    Rosoł Jan , pseud. Ojciec, Stary (1845-1914) Patron ulicy na Natolinie. Działacz ruchu robotniczego, uczestnik powstania styczniowego. 1891-93 członek ZRP. W 1893 w jego warszawskim mieszkaniu mieściła się tajna drukarnia ZRP. 1893 współorganizator SDKP. 1893-95 więziony przez władze carskie, 1896-98 na zesłaniu. W 1900 uczestnik II Zjazdu SDKP w Otwocku. 1902 więzień X Pawilonu Cytadeli, do 1905 na zesłaniu.

  • Artykuł

    Rosnowski Michał (1897-1940) Lekarz. Ostatni komendant Szpitala Ujazdowskiego.

  • Artykuł

    Romer Eugeniusz (1871-1954) Geograf, twórca nowoczesnej kartografii polskiej. Studiował w Krakowie, Halle i we Lwowie. 1911-31 prof. Uniwersytetu we Lwowie, od 1919 członek PAU, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1946-47, od 1952 członek PAN. Wiele podróżował, m.in. w 1909 badał alpejskie lodowce w Szwajcarii, następnie wziął udział wyprawie w góry Suchote Alin oraz do Indii i Japonii. Wystąpił jako ekspert w rokowaniach pokojowych w Paryżu w 1919 i w 1921 w Rydze po wygranej przez...

  • Artykuł

    Roentgen Wilhelm Konrad (1845-1923) Fizyk niemiecki. Od 1876 prof. Uniwersytetu w Strasburgu, następnie w Giesen, Wurzburgu, zaś od 1900 w Monachium. 1895 wykrył nowy rodzaj przenikliwego promieniowania elektromagnetycznego, który nazwał promieniami X. Sformułował prawa pochłaniania tych promieni przez substancje oraz określił sposób wykorzystania ich w medycynie. Za wykrycie i badanie promieni X w 1901 otrzymał nagrodę Nobla.

  • Artykuł

    Rataj Maciej (1884-1940) Działacz ruchu ludowego, publicysta z zawodu nauczyciel. Poseł do sejmu ustawodawczego z ramienia PSL-Wyzwolenie. 1920-21 minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego. 1922-28 marszałek Sejmu RP. Przeciwnik polityczny Józefa Piłsudskiego, współtwórca Centrolewu, przywódca Stronnictwa Ludowego. Podczas okupacji hitlerowskiej zorganizował konspiracyjne kierownictwo ruchu ludowego Roch. Aresztowany w 1940 i zamordowany przez Niemców w masowej egzekucji w...

  • Artykuł

    Raabe Henryk (1882-1951) Zoolog, działacz polityczny, społeczny i oświatowy. 1918 docent Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1911-1939 pracował w gimnazjach warszawskich oraz naukowo w PZH. W latach 1939-41 prof. Uniwersytetu we Lwowie. Lata 1944-49 spędził w Lublinie, gdzie był m.in. rektorem UMCS. Od 1926 w Polskiej Partii Socjalistycznej i z jej ramienia radny Warszawy. Ambasador PRL w ZSRR 1945-46, zaś w latach 1944-50 poseł do Krajowej Rady Narodowej i Sejmu Ustawodawczego.

  • Artykuł

    Przybylski Czesław (1880-1936) Architekt. Studiował na Politechnice Warszawskiej, Paryżu i Wiedniu. Działacz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Zaprojektował m.in. w Warszawie kamienicę Centralnego Tow. Rolniczego, Teatr Polski, kompozycję bruku Rynku Starego Miasta, budynek Państwowego Zakładu Higieny, tzw. Dom bez kantów oraz Dworzec Główny. Ewoluował od form nawiązujących do stylów historycznych do nowocześniejszych, charakterystycznych dla architektury modernizmu.

  • Artykuł

    Bażantarnia Nieistniejący dziś obiekt wybudowany przez króla Jana III Sobieskiego do uatrakcyjnienia polowań, bowiem w pobliskich lasach prowadzono hodowlę bażantów. Na miejscu Bażantarni w XVIII w. Książę August Czartoryski, ówczesny właściciel dóbr Wilanowskich, zbudował klasycystyczny pałacyk, po przebudowach nazwany później - Natolinem. Od Bażantarni wzięła się nazwa ulicy Przy Bażantarni prowadząca od ul. Rosoła do ul. Stryjeńskich.

  • Artykuł

    Polak Benedykt (ok. 1200-1280) Franciszkanin z Wrocławia, podróżnik. 1254-56 wraz z Giovannim da Pian del Carpine w poselstwie papieża Innocentego IV do chana mongolskiego w Karakorum. Na podstawie jego relacji powstał popularny w średniowiecznej Polsce opis podróży Carpine'a.

  • Artykuł

    Płaskowicka Filipina (1847-1881) Działaczka ruchu socjalistycznego, nauczycielka. 1877-78 jedna z organizatorek pierwszych kółek socjalistycznych w Królestwie Polskim. Prowadziła działalność oświatową wśród chłopów. W 1878 aresztowana i osadzona w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Skazana na zesłanie na Syberię, zmarła w drodze na miejsce przeznaczenia.

  • Artykuł

    Nazwa tej ulicy od 1998 roku utrwala międzynarodową pozycję polskiego plakatu. Ursynów jest pierwszą dzielnicą odnotowującą nazwą ulicy gatunek twórczości, która dotyczy sztuki eksponowanej na ulicach całego świata. Od lat siedemdziesiątych XX wieku w światowej historii sztuki używane jest określenie Polska szkoła plakatu. W Polsce organizowane są dwa Międzynarodowe Biennale Plakatu - w Warszawie od 1966 roku i w Rzeszowie, dotyczące teatru, od 1987 roku; działa także Muzeum Plakatu w...

  • Artykuł

    Pilecki Witold (1901-1948) Rotmistrz, patron ulicy na Ursynowie, dawnej Findera. Od 1920 jako ochotnik w Wojsku Polskim. Brał udział w wojnie z bolszewikami. Od 1924 sekretarz Związku Kółek Rolniczych Ziemi Wileńskiej. Uczestnik kampanii wrześniowej i konspiracji. W 1940 osadzony w KL Auschwitz, skąd zbiegł w 1943. Po Powstaniu Warszawskim w niewoli niemieckiej, a po wojnie we Włoszech w II Korpusie PSZ. Po powrocie do kraju aresztowany w 1947. Jako "szef wywiadu Andersa na Polskę"...

  • Artykuł

    Pietraszewicz Bronisław "Lot" (1922-1944) Uczestnik konspiracji. Od 1940 w organizacji "Pet". Od 1942 w Szarych Szeregach. Żołnierz Grup Szturmowych. W 1943 współorganizator audycji radiowej nadawanej przez megafony uliczne w Warszawie. We wrześniu 1943 uczestnik udanej akcji na kata Pawiaka F. Bürkla. 1 lutego 1944 jako dowódca akcji na szefa SS i policji na dystrykt warszawski F. Kutscherę śmiertelnie raniony.

  • Artykuł

    Pawlaczyk Zygmunt (1937-1987) Kapitan PLL LOT. Dowódca samolotu "Tadeusz Kościuszko", który w maju 1987 r. ze 183 osobami na pokładzie rozbił się w Lesie Kabackim. Był jednym z najbardziej doświadczonych pilotów cywilnych, blisko 20 tys. godzin spędził w powietrzu. Samolot, który pilotował wyleciał z Warszawy do Nowego Jorku. Po stwierdzeniu awarii w okolicach Grudziądza kapitan postanowił zawrócić na Okęcie. Gdy powstała groźba, że maszyna może spaść na domy Ursynowa, pilot skierował ją na...

  • Artykuł

    Paszkiewicz Ludwik (1878-1967) Lekarz anatomopatolog, pedagog. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1924 jego profesor. Do 1961 kierownik katedry anatomii patologicznej Akademii Medycznej. Podczas okupacji działał w tajnym nauczaniu. Od 1945 członek Polskiej Akademii Umiejętności, a następnie PAN. W 1954 zorganizował Zakład Patomorfologii PAN. Prezes Polskiego Tow. Anatomicznego, Polskiego Tow. Lekarskiego i Polskiego Tow. Anatomopatologicznego. Autor wielu prac naukowych i...